شناسایی و تهیه نقشه پراکنش علفهای هرز مزارع سویای بخشی از حوزه آبریز گرگانرود با استفاده از gis

شناخت دقیق فلور و مطلعه تنوع گونه ای و ساختار جوامع علف های هرز نقش ویژه ای در مدیریت منطقه ای علف های هرز و ایجاد تعادل در جمعیت علف های هرز سویا دارد و می تواند نقشی اساسی در افزایش عملکرد و صرفه اقتصادی داشته باشد. این پژوهش به منظور بررسی جامعه علف های هرز مزارع تحت کشت سویا در بخشی از حوزه گرگانرود استان گلستان، در 56 مزرعه از هشت جهت جغرافیایی هفت منطقه روستایی منتخب واقع در شهرستانهای آزادشهر، رامیان و علی آباد کتول در تابستان سال 1391 صورت گرفت. داده های اقلیمی از طریق اطلاعات بلندمدت هفت ایستگاه هواشناسی سینوپتیک استان گلستان تهیه شدند. شاخص-های آماری و تنوع زیستی مورد محاسبه قرار گرفتند. طبق نتایج، دراین محدوده 33 گونه علف هرز از 25 جنس و 14 خانواده شناسایی شدند. حدود 3/33درصد گونه ها تک لپه و حدود 7/66درصد گونه ها دولپه بودند. 8/72درصد از گونه ها یکساله و 2/27 درصد گونه ها چندساله بودند. نقشه های اقلیم، تنوع زیستی و آشیان بوم شناختی علفهای هرز با استفاده از مدل های زمین آماری، رگرسیونی و میان یابی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی(gis) ترسیم شدند. دامنه تغییرات شاخص های تنوع سیمپسون و شانن واینر به ترتیب بین 08/0 تا 1 و 2/0 تا 5/4 براورد شد. با استفاده از gis و براساس شاخص سیمپسون پارامترهای اقلیمی و توپوگرافی( دمای حداقل، دمای حداکثر، دمای میانگین، بارش، درصد شیب، ارتفاع و جهت شیب) مناطقی که میتواند برای هجوم علف های هرز مستعد بوده و باعث طغیان علف های هرز شود مشخص گردید. اثر عوامل مدیریتی با استفاده از روش داده کاوی cart بر روی شاخص های تنوع و عملکرد بررسی شد. افزایش تعداد روزهای عدم کنترل علفهای هرز در فصل برداشت و تناوب گوجه فرنگی باعث افزایش تنوع علف های هرز و کاهش عملکرد سویا گردید. کاهش میزان بارش از غرب به شرق باعث کاهش فراوانی علف هرز سوروف گردید. افزایش دمای میانگین از غرب به شرق باعث تغییر غالبیت فلور علف های هرز از قوزک به اویارسلام شد. کاهش ارتفاع از سطح دریا باعث افزایش فراوانی اکثر علف های هرز در مزارع گردید.